Victor Tromeur - Brasparts

Victor Tromeur - Brasparts

Victor Tromeur a oa soner er baloù. Displeg a ra deomp penaos e veze aozet ar baloù goude ar brezel, ha pegen fall e veze gwelet ar sonerion gant ar veleion, argaset ganto a-wechoù memes : ar re-se o doa kalz a levezon c’hoazh war ar maezioù d’ar poent-se…

 

Kavit a-zindan stumm komzet ha stumm skrivet an atersadenn :

Testenn e brezhoneg komzet notennet gant Lors Jouin :

Victor : Me m'eus ket ma-eun m'eus ket bet orkestr ebet

Lors : A nann

Victor : Nann me 'zo bet « euh »   de gentañ 'oan  a' mod-se de heul' ar re-he … da c'houde … 'n dra-he  'oa amzer brezel 'vije ket kement … neuhe 'vijen ma-eun ' son' hag... Kaou 'oa i ano  un' deuhoute  Soïg 'oa  ga' egil' all... an daou vreur-se … un 'oa aet da labour'd  'ba … 'ba ur feurm ha  neuhe 'ba 'ba … kichen … 'ba pl'ec'h 'oa 'n dra-he ...kichen «Chartres » deuc'h an tu  'bennak mac'hat 'oa hag egil' all 'oa maro … ev'  eva' re 'rae 

Lors : A ya

Victor : Ya 'n hin 'vije ga' 'n akordeon diatonik … hag set' me ' vije ma-eun 'pad 'n okupasion neuhe 'ba Brenniliz ahe 'vi'en 'son'  o bep bep si'n kai'mant

Lors : Bep si'n

Viktor : O ya 'peupre

Lors : Med med d'ar c'houlz-se  d'ar mare-se 'oas da-eun

Victor : A ya

Lors : Ha war-lerc'h ar brezel oc'h chomet hoc'h-eun eu

Victor : War-lerc'h ar brezel goude-se 'ba e Brenn...  'ba e Boneur ahe 'oa eun  un Italian e wreg 'oa deus Boneur ar re-he 'oa 'tac'hen un episeri mem'  mañ … 'ba ...me gav din 'ba Karanteg 'oa ha gou'-ze 'oant  deut da Vontroulez med aesoc'h 'oa kaoud  bevez (bevañs) amañ 'c'hi'-mañ 'ba Boneur 'vid 'ba 'r c'heriou surtoud amzer 'n okupasion  'oa «  la carte d'alimentation » hag traoù 'vije ket ka'et d'ar poent-te trawac'h  de zibi … war 'r maez 'vije   'oa aesoc'h un tamm mat koa 'r ch'iz-se  ha set' … Celesto 'oa-eñ 'tao  Celestino Opranzi 'oa e ano

Lors : Celestino Opranzi

Victor : Ya  Céleste «  le père Céleste » 'lare lod deuhonto ueu  mes 'fin  bep seurt mod koa set'  'vi'en  sames ga' henzh … an dra-he 'oan komañs de c'hoa'i  'ba e Kommana sames ganton me 'vije ga' 'r jazz  neuhe pugur eñ 'oa gwelloc'h 'vidon ga' 'n akordeon heñ   me vije ga' 'r pa... batri me ma bet pren't ur batri … gou'-se 'ma bet gwerz't neï   ...pren't un all 'n dro 'darre gou'-se 'mod-se 'oa

Lors : Set ' c'hwi   c'hwi  peus bet sonet ga'  ga'  henzh

Victor : Ya sete

Lors : 'Pad pegeit neun

Victor : Brem' neuhe o beñ o  mare ha mare 'vien sames ganton 'c'hat 'ba e Boneur ahe hag … Boneur … 'ba Boneur  'ba p'lec'h  'omp bet  'ba Vouillez 'omp bet ueu memes

Lors : Un tamm partoud 'ba …

Victor : A ziou hag a gleiz … 'benn neuhe  'oan 'ba Kommana ha brem'  neuhe un' dac'h e … deus Montroulez  henz 'na un tamm atelier   pet'a   'vé lar't deuc'h  gwerz' binv... boutikioù … elektrik 'rae koa

Lors : Ya

Victor : T.S.F ha neuhe  boutikioù ha traoù  elektrik

Lors : Ya ya

Victor : Hag 'na gwel't  'c'haon ene hag  eñ 'c'houl ganign de-geñ  'oan «  attitré »  ga'd  eun bennak … a  «  je suis libre «   'ma lar't deon «  je suis de droite et de gauche »  hag eñ 'oa kont'n d'amboch'   'chaon

Lors : Bon

Victor : Sete  daouzek bennak 'm eus graet   daouzek vlâ bennak  med brem' 'oa deut kompren a rit ... 'ba e … d'o'r   «  la matinée dansante »  'ba e Leon  ahe … ha « la soirée » 'vije ket

Lors : A nann

Victor : A nann tot tot tot ! ar merc'hed yaouank 'renke dond er gêr araog an nonz

Lors : Sete da bet eur vize echuet

Victor : A pa weler ar … ar patron dac'h ar zal dañs  'hij' e vazh … ar valaenn  oa kim 'met son' an hin' dive'e «  ah non c'est la dernière , la der , la der »

Lors : A ya

Victor : « La der des der » ha set'  ahe 'ouien an dra-he 'raok pugur 'ba 'ba surtoud bro Paganiz ahe … ar re-he 'zo strikt , paotr paour,  hag int ato hag brema'  'vije lar't dê ma vec'h ket 'r gêr 'raok 'n abarda'  'raok 'vo sarr an nonz  'benn disul  vec'h ket lesket d'hont da … d'hont da … d'hont da zañsal

Lors : A

Victor : Ahe vi'e  ur c'hoa'i  ga ' r  re-he

Lors : A ya sete

Victor : Med 'ba e Treger 'oa ket heñvel

Lors : A nann

Victor : Nann … 'ba e Treger  'c'hoarien' da veked … beked deg eur deg eur hanter

Lors : A ya

Victor : Ya

Lors : Med ...med  'ba Bro Pagan  neuhe  an dud 'oa

Victor : Med Kommana  amañ  'c'hiz-mañ  'viz' uchuet «  à dix heures » deg eur deg eur hanter bennak … deg eur

Lors : Deg eur

Victor : ' wechoù deg eur hanter  an dra-he 'zepante … ya ya … amañ  'mañ 'l Leon vihan heñ

Lors : A ya

Victor : «  Le p'tit Leon » hag an tu-mañ  ha Kommana  Plouneour-Menez

Lors : A ya

Victor : Med  « Le haut-Leon »  ' tapet Landivicho  ahe 'int kalez striktoc'h

Lors : A ya

Victor : Ya

Lors : Petra ' zo kaoz ar … ar … ar veleien 'neus …

Victor : Ar velein  dac'h alese teue  'n tri c'hard  deuc'houte

Lors : A ya

Victor : Hag ar seurezed eu

Lors : A ya

Victor : Beñ  me ' wel  'wac'h la da … ma breur 'oa bet 'bac'h en Nivot  ar-c'hiz-se hag … me zad 'lare  'oa tri blâ eñ  hag … daou vlâ 'na graet met  pa 'oa gouiet la 'oan 'son' ga 'n akordeon  'oa 'oa ket keme't kin … set' 'oa lar't la mé 'oa kaoz gou'-ze e mac'hat a vi'e 'blam  'oa chetet  kuit … hag ur c'hamar'd deon deus ar gar ahe … ahe 'zo bet un treñ bihan gwechall 'barzh   ' basee  biou ahe ha neuhe ar michelin … michelin 'oa 'vid ar voiajourien koa

Lors : Ya ya

Victor : Hag 'na   un akordeon   hag  e  vije dre an nozvechoù eu   gwechall war 'r maez da  … d'ar goañv  'vije nozvechoù

Lors : Nozvechoù ya

Victor : Hag ar re … ar re deut  war 'n oad  'vije  'c'hoa'i   'c'hartoù  pet'amant  ' c'hoa'i domino pé un t.... bon  ar re yaouank 'vije  'tañsal … ar re 'na un akordeon a gase naon ganto ar re 'na un harmonica ' gasaen'   mod a zigoue'e … med an dra-he 'oa difennet

Lors : A ya

Victor : Lar't  'oa da me mamm … ma gontinuen da soniñ  'mod-ze  c'hoazh na raen kin 'met koll ar re yaouank  ha vije ket kemer't da … ar verc'h kin 'bac'h er skol

Lors : Opala

Victor : Sete  brem'  neuhe  'oa-hi ket kemer't  ha oa-hi sañset d'ober c'hoazh «  l'école menag.... »   goude he sertifikat  'oa-hi aet 'ba «  l'école ménagère »   'oa hag  gou-ze 'oa bec'h 'blam'  'blam'  doc'h houm'  n'é ket kemer't en-dro hag oin oin oin oin oin 'oa kin 'met an dra-he ma  ma breur 'oa meme' mod 'ba en Nivot  du-he … me 'm eus choñj un droiad omonier an Nivot  eñ 'oa ur mel den bras doc'h a Leon 'oa-eñ hag 'vije 'lies 'ba e Brasparz ahe hag 'oa deut hag   me 'oa  'tispartiañ  avalo d'ober ur waskadenn jistr  goude koan  war 'r plouz 'ba 'n angar…me 'wel neoñ  'oa deut ahe hag e c'houle ga' 'm mamm p'lec'h 'ma' er vouest muzik er vouest muzik hag eñ ' gaoze'e Leon koa … pet'a  zinifie ar marc'h  sistem-te ' lar a'c'hi-se lar la henz damaïk 'vo  taol't ar foet  dañ war  e revr    'ma lar't me 'zo deut da gerc'hed er vouest muzik da dorriñ … damaïk e vo kaset d'ar presbital ha vo torret … me ' gaoze Leon un tamm  'vel  'vel (a rae)

Lors : Ya ya

Victor : 'Vel  a rae koa

Lors : Ya ya

Victor : Me diskenn' da … deut dac'h an angar lec'h ' oan 'lar't doc'h 'oan 'prepariñ  avaloù d'o'r ur … 'tispartiañ nê  'tenn' ar re vrein  kuit hag ar re 'oa tachet d'ober ur waskadenn jistr me 'h a d'hont  da diou'l  «  mais pour qui vous m'prenez » pugur serten gerioù Leon gomprenen ket ma me lar' deoñ  kaozeal  galleg douwin...  me lar dañ

Lors : A ya

Victor : Serten serten gerioù … 'ma poan kompren neo

Lors : A ya

Victor : C'hwi ' zo eun ne ra kim  'met koll ar re yaouank  'oa lar't din  «vous perdez la jeunesse, vous ne devrez plus exister »  n'é ket eksit un dra bennak  'oa lar't din «  vous serez , vous serez ramassé et vous serez envoyé à  à Quimper dans une «  pet'a v'i'e lar't deus an… un tamm… ene vije kaset ar baotred hag ar merc'hed 'vije kaset d'ar Zalet  'ba e … da sujiñ   'ba e  Montroulez ar re 'oa « dévoyées »

Lors : A ya

Victor : Ahe  'zo bet un urzh  ga' 'r re-he  hag un n'é un hanter hini heñ !

Testenn e brezhoneg skrivet adlennet gant Francis Favereau :

 

Victor : Me 'm eus ket ma-unan   'm eus ket bet orkestr ebet

 

Lors : A nann

Victor : Nann me a zo bet « euh » da gentañ e oan ar mod-se da heul ar re-se… da c'houde an dra-se e oa amzer brezel… ne vije ket kement… neuze e vezen ma-unan o son ha Kaou e oa e anv unan diouto  Soaig e oa gant egile all… an daou vreur-se… unan a oa aet da labourat e-barzh… e-barzh ur feurm ha neuze e-barzh… e-barzh… e- kichen… e-barzh pelec'h e oa an dra-se… e-kichen «  Chartres »  un tu bennak moarvat e oa hag egile all e oa marv… evañ… evañ re a rae

Lors : A ya

Victor : Ya an hini a veze gant an akordeon diatonik… ha setu me a veze ma-unan e-pad an okupasion neuze e-barzh Brenniliz aze e vezen o son… o bep bep sizhun  kazimant

Lors : Bep sizhun

Victor : O ya apeupre

Lors : Mes… mes d'ar c'houlz-se… d'ar mare-se e oas da-unan

Victor : A ya

Lors : Ha war-lerc'h ar brezel e oac'h chomet hoc'h-unan ivez

Victor : War-lerc'h ar brezel goude-se e-barzh e Brenn... e-barzh e Boneur aze e oa unan un Italian e wreg a oa eus Boneur… ar re-se a oa o talc'hen un espisiri, memes emañ… e-barzh me a gav din e-barzh Karanteg e oa ha goude-se e oant deuet da Vontroulez mes aesoc'h e oa kaout bevañs amañ ar c'hiz-mañ e-barzh Boneur evit e-barzh ar c'herioù surtout amzer an okupasion e oa « la carte d'alimentation » ha traoù  ne vije ket kavet, 'ouzoc'h a-walc'h, d'ar poent-se trawalc'h da  zebriñ… war ar maez e veze… e oa aesoc'h un tamm mat koa ar c'hiz-se ha setu… Celesto a oa-eñ atav… Celestino Opranzi a oa e anv

Lors : Celestino Opranzi

Victor : Ya Céleste «  Le père Céleste »  a lâre lod dioutañ ivez met fin bep seurt mod koa setu e vezen asambles gant hennezh… an dra-se e oan komañset da c'hoari e-barzh e Kommana asambles gantañ… me a veze gant ar jazz neuze peogwir eñ a oa gwelloc'h evidon gant an akordeon heñ… me a veze gant ar pa... batri… me am boa bet prenet ur batri… goude-se  am boa bet gwerzhet anezhi… prenet unan all en-dro adarre goude-se… ar mod-se e oa koa…

Lors : Setu c'hwi… c'hwi ho peus bet sonet gant… gant hennezh

Victor : Ya setu

Lors : E-pad pegeit neuze

Victor : Bremañ neuze… o beñ o mare ha mare e vezen asambles gantañ moarvat e-barzh e Boneur aze hag… Boneur...e-barzh Boneur… e-barzh pelec'h omp bet… e-barzh ar vFouilhez  omp bet ivez memes

Lors : Un tamm partout e-barzh…

Victor : A-zehoù hag a-gleiz... a-benn neuze e oan e-barzh Kommana ha bremañ neuze unan eus a… eus Montroulez… hennezh en doa un tamm atalier… petra e vez lâret eus… gwerzhañ binv... boutikioù elektrik a rae koa

Lors : Ya

Victor : T.S.F ha neuze boutikioù ha traoù elektrik

Lors : Ya ya

Victor : Hag en doa gwelet ac'hanon eno hag eñ da c'houlenn ganin hag-eñ e oan « attitré » gant unan bennak … « ha, je suis libre » am boa lâret dezhañ « Je suis de droite et de gauche » hag eñ a oa kontant d'ambochiñ ac'hanon

Lors : Bon

Victor : Setu daouzek bennak 'm eus graet ...daouzek vloaz bennak … met bremañ e oa deuet kompren a rit …e-barzh e ... d'ober  … « la matinée dansante »  e-barzh e Leon aze … ha « la soirée » ne veze ket

Lors : A nann

Victor : A nann tot tot tot tot  ar merc'hed yaouank a ranke dont d'ar gêr a-raok an noz

Lors : Setu da bet eur e veze echuet

Victor : A pa weler ar … ar patron eus ar sal dañs o hejañ e vazh … ar valaenn ne oa ken nemet son an hini diwezhañ « ah non c'est la der , la der »

Lors : A ya

Victor : « La der des der »  ha setu aze ...e ouien an dra-se a-raok peogwir e-barzh … e-barzh surtout bro Paganiz aze … ar re-se a  zo strikt, paotr paour, hag int atav ha bremañ e veze lâret dezho… ma ‘vezoc'h ket er gêr a-raok an abardaez … a-raok e vo serr an noz  a-benn disul ne vezoc'h ket laosket da vont da… da vont da… da vont da zañsal…

Lors : A

Victor : Aze e veze ur c'hoari gant ar re-se

Lors : A ya setu

Victor : Met e-barzh e Treger ne oa ket heñvel

Lors : A nann

Victor : Nann e-barzh e Treger e c'hoarient da vetek… betek dek eur dek eur hanter

Lors : A ya

Victor : Ya

Lors : Met… met e-barzh Bro Pagan an dud a oa

Victor : Met Kommana amañ ar c'hiz-mañ e veze echuet « à dix heures » dek eur dek eur hanter bennak … dek eur

Lors : Dek eur

Victor : A-wechoù dek eur hanter  an dra-se a zepante … ya ya … amañ  emañ Leon vihan heñ

Lors : A ya

Victor : « Le petit Leon »  hag an tu-mañ Kommana  Plouneour-Menez

Lors : A ya

Victor : Met « Le Haut Léon » e tapit Landivizio… aze ez int kalz striktoc'h

Lors : A ya

Victor : Ya

Lors : Petra a zo kaoz ar… ar… ar veleien o deus

Victor : Ar veleien… eus alese e teu an tri c'hard diouto

Lors : A ya

Victor : Hag ar seurezed ivez

Lors : A ya

Victor : Beñ me a wel  a-walc'h la da… ma breur a oa bet e-barzh An Nivod ar c'hiz-se hag ma zad a lâre a oa tri bloaz eñ hag… daou vloaz en doa graet nemet pa oa gouezet la oan o son gant an akordeon… ne oa ket… ne oa ket kemeret ken... setu e oa lâret la me a oa kaoz goude-se ivez moarvat a veze  abalamour e oa chetet kuit hag ur c'hamarad dezhañ eus ar gar aze… aze a zo bet un treñ bihan gwechall e-barzh… a basee e-biou aze ha neuze ar  « micheline »… « micheline » a oa evit ar veajourien koa

Lors : Ya ya

Victor : Hag en doa un akordeon hag e veze dre an nozvezhioù ivez… gwechall war ar maez da… d'ar goañv e veze nozvezhioù

Lors : Nozvezhioù ya

Victor : Hag ar re… ar re deuet war an oad a veze o c'hoari ar c'hartoù peotramant c'hoari domino   pe un t... bon ar re yaouank a veze o tañsal… ar re o doa un akordeon a gase anezhañ ganto   ar re o doa un harmonika… e kasent… mod a zegouezhe… met an dra-se a oa difennet

Lors : A ya

Victor : Lâret e oa da ma mamm… ma gontinuen da son ar mod-se c'hoazh a raen ken nemet koll ar re yaouank ha ne vije ket kemeret da… ar verc'h ken e-barzh er skol

Lors : Opala

Victor : Setu bremañ neuze ne oa-hi ket kemeret hag e oa-hi sañset d'ober c'hoazh « l'école ménag... » goude he sertifikat e oa-hi aet e-barzh « l'école ménagère » a oa hag goude-se e oa bec'h abalamour  abalamour  homañ  n'eo ket kemeret en-dro hag weñ weñ weñ weñ weñ ne oa ken nemet an dra-se… ma... ma breur e oa memes mod e-barzh en Nivod du-se… me 'meus soñj un droiad omonier an Nivod… eñ a oa ur mell den bras eus a Leon a oa-eñ hag a veze alies e-barzh e Brasparzh aze hag e oa deuet… me a oa o tispartiañ avaloù d'ober ur waskadenn sistr goude koan war ar plouz e-barzh an angar… me a wel anezhañ e oa deuet aze hag a c'houle gant Mamm… pelec'h emañ ar voest muzik   ar voest muzik hag eñ a gaozee Leon koa… petra a zinifi ar marc'h sistem-se lâr ar c'hiz-se lâr la hennezh bremaik e vo taolet ar foet dezhañ war e revr… em boa lâret… me zo deuet da gerc'hat ar voest muzik da dorriñ… bremaik e vo kaset d'ar presbital hag e vo torret… me a gaoze Leon  un tamm evel… evel

Lors : Ya ya

Victor : Evel a rae koa

Lors : Ya ya

Victor : Me ‘diskenn da… deuet eus an angar e-lec'h e oan  o lâret deoc'h e oan o prepariñ ur… avaloù d'ober ur… o tispartiañ anezho… o tennañ ar re vrein kuit hag ar re a oa tachet d'ober ur waskadenn sistr… me da zont da diwall « mais pour qui vous m'prenez »  peogwir serten gerioù a Leon ne gomprenen ket… ma me a lâr dezhañ kaozeal galleg diouzhin… me a lâr dezhañ

Lors : A ya

Victor : Serten serten gerioù… me am boa poan kompren anezho

Lors : A ya

Victor : C'hwi zo unan ne ra ken nemet koll ar re yaouank a oa lâret din « vous perdez la jeunesse, vous ne devrez plus exister » n'eo ket egsistañ   un dra bennak a oa lâret din  « vous serez, vous serez ramassé et vous serez envoyé à  à Quimper dans une... » petra a veze lâret eus an… un tamm… eno e veze kaset ar baotred hag ar merc'hed a veze kaset d'ar Zalette e-barzh e… da sujiñ… e-barzh e Montroulez  ar re a oa « dévoyées »

Lors : A ya

Victor : Aze zo bet un urzh gant ar re-se hag unan n'eo ket un hanter hini heñ !

Komzoù Brezhoneg

Komzoù brezhoneg est une série de vidéos tournées par Lors Jouin pour recueillir, auprès de bretonnants natifs, un échantillon des parlers et des accents qui font la diversité de la langue bretonne.

Partenaire

Skol Vreizh