« Skeiñ a reont ganeomp a daolioù kalkenn ejen ! »

Achap kuit evit disklêriañ an heskinadegoù
Aozer : Julien Hillion / Meurzh 2024

13 a viz Du 1909, atant Bruté. Tri frizoniad yaouank a dag ar minor Gauthier abalamour en dije lakaet ur c'hilhourzerezh da c'hwitañ e-pad an hañv a-raok. Taolioù kontell a vez skoet. Buan-tre e tec'h kuit an dagerien. Laeret ganto un dorzh vara-brenn ha dilhad evit chom hep bezañ anavezet – boaz eo tud ar vro ouzh dilhad gwenn ar vinored – e kav goudor an tri faotr e kav un atant eus ar Gerveur. E-pad ur sizhunvezh e vevont diouzh beterabez, dastumet ganto e-pad an noz er parkeier tro-war-dro. Harzet int a-benn ar fin, pep hini d'e dro. Skornet eo treid unan anezho. Daou viz war-lerc'h, dirak lez-varn ar felladennoù en Oriant, e tisklêr an drevidien bezañ heskinet : « Skeiñ a reont ganeomp a daolioù kalkenn ejen ! ». Tamall a reont dreist-holl d'an hini o deus skoet, ar minor Gauthier, « ur pezh pikol den », ur « boufon » lesanvet « Ar gourener », gourdrouz e gamaladed dizehan, skeiñ ganto, soñjal ez eus ur gward anezhañ ha bezañ un argader revel. Diskouez a ra an afer-se pegen luziet eo an darempredoù etre ar brizonidi yaouank, ha pegen feulz eo o buhez war ar pemdez. Kondaonet eo an damallidi da 18, 15 hag 1 miz toull-bac'h, ha war-lerc'h, en engalv, da 4 bloaz bac'hadur. Abalamour d'o achapadenn gant armoù gwenn e vint kaset ivez da c'haleoù an arme en Afrika an Hanternoz d'ober o servij.

Ouzhpenn da droioù-bale berr pe verroc'h, e ranker sellet ouzh ar vinored oc'h achap kuit evel tud o tisklêriañ un dra bennak. Achap kuit a dalvez dezho komz a vouezh uhel evit disklêriañ e vezont gwallgaset. E dielloù ar Statistique pénitentiaire e lenner e klask 401 minor tec'hout kuit eus toull-bac'h ar Gerveur etre 1880 ha 1911. N'eus nemet 84 en o zouez a zeu a-benn da douellañ ar warded, ha ne zeu a-benn nemet nebeut-tre anezho da vont betek an douar bras.

Tud achapet diouzh an tiez deskadurezh-kastiz evit ar bloavezh 1894, hervez Taolenn XI ar Statistique pénitentiaire.

Pa geñverier ar roadennoù-se gant ar re bet dastumet e trevadennoù-kastiz all e komprener pegen disheñvel eo statud toull-bac'h ar Gerveur : achap kuit diouzh hennezh a zo dibosupl, pe dost.

MENEGIÑ AR PENNAD

Aozer : Julien Hillion, « « Skeiñ a reont ganeomp a daolioù kalkenn ejen ! » », Bécédia [en ligne], ISSN 2968-2576, mis en ligne le 26/03/2024.

Permalien: https://bcd.bzh/becedia/br/skein-a-reont-ganeomp-a-daoliou-kalkenn-ejen

Kinniget gant : BCD Sevenadurioù