Hymne du MLF peotramant Hymne des femmes. War ton ar Chant des marais
Nous qui sommes sans passé, les femmes,
Nous qui n’avons pas d’histoire,
Depuis la nuit des temps, les femmes
Nous sommes le continent noir.
Refrain
Levons-nous femmes esclaves
Et brisons nos entraves
Debout (bis)
Asservies, humiliées, les femmes,
Achetées, vendues, violées ;
Dans toutes les maisons, les femmes,
Hors du monde reléguées.
-----
Seules dans notre malheur, les femmes,
L’une de l’autre ignorées ;
Ils nous ont divisées, les femmes,
Et de nos sœurs séparées :
----
Reconnaissons-nous, les femmes,
Parlons-nous, regardons-nous ;
Ensemble on nous opprime, les femmes,
Ensemble révoltons-nous !
----
Le temps de la colère, les femmes,
Notre temps est arrivé :
Connaissons notre force, les femmes,
Découvrons-nous des milliers !
Kan an MLB (Hymne du MLF) anvet ivez Kan ar maouezed (Hymne des femmes) a oa bet savet e deroù ar bloaz 1971 gant un dek maouez bennak eus ar strollad Les Petites Marguerites. En em vodet e oant da gas da benn un abadenn evit brudañ o stourm, d’ar 26 a viz Eost 1970, dirak ar Volz-Enor, plasenn ar Steredenn, e Pariz, evit dougen bri da wreg ar soudard dizanv. D’an 28 a viz Meurzh 1971 ez eo merc’hed ar Gomun Ruz e Pariz an hini a voe enoret ganto : bet e oant e liorzh-kêr Issy-les-Moulineaux ha kanet eno ar son e oant o paouez kompoziñ.
Savet e oa bet honnezh diwar bodadegoù skrivañ a oa bet kemeret perzh enno gant meur a hini : Cathy Bernheim, Josiane Chanel, Josée Contreras, Catherine Deudon, Antoinette Fouque, Hélène Rouch, M.-J. Sinat, Gille Wittig ha Monique Wittig. Emvodoù a-stroll zo anezho, a labour hag a fest war un dro, ma saver sonioù met ivez luganioù, traktoù peotramant pennadoù-skrid. Christiane Rochefort, ur skrivagnerez puilh he fluenn, aet ganti ar priz Médicis e 1988, a zegemer ar strollad en he zi e Konk-Kerne a-wezhioù.
Kan ar maouezed pe an MLF a zo ur c’han da sevel a-du gant ar c’hoarezediezh (heñvel ouzh ar vreudeuriezh, nemet evit merc’hed) ha gant an unvaniezh evit diyevañ. Tamall a ra ar stourmerezed ne vije ket anv eus ar maouezed en Istor. Kanet e vez en deiz hiziv da geñver manifestadegoù benelour er broioù ma komzer galleg, met ivez da geñver darvoudoù poblek evel Kib mell-droad ar Bed evit ar merc’hed, er Roazhon Park d’an 11 a viz Mezheven 2019 a-raok ar match Chili-Sweden.
Tabuterezh
Bez’ e c’hell Kan ar Maouezed, peogwir ez eo bet skrivet war ton ar Chant des marais, bezañ gwelet evel ur feson da adimplijañ, pe da zistreiñ diouzh he fal zoken, an oberenn bet savet gant komunourien alaman bac’het e 1933 gant an nazied a oa o c’hostezenn o paouez mont e penn ar galloud. Hervez Josée Contreras, he doa kinniget an ton-se e 1971, e oa bet dibabet ganti un ton anavezet hag aes da ganañ, hep lakaat tamm preder en istor a c’hellfe dont da soñj en-dro da dud zo diwarnañ. Kan an MLF a vez kavet abeg ennañ ivez gant benelourezed du a gav dezho ez eus e-barzh div werzenn pozioù hag a zo gouennelour pe ne reont ket fed d’ar gwaskadur a-berzh ur ouenn war eben, pa vez kanet « war-sav sklavezed, torromp hon naskoù » ha c’hoazh « Ni eo ar c’hevandir du ». En ur ober dave d’ar sklaverezh, e vije kuzhet ar fed ma oa ar merc’hed gwenn lodek ivez e-barzh ar sistem mestroniañ gouennelour. Nag evit ar c’hevandir du, hennezh a vije ur vetaforenn ouennelour amprestet gant Sigmund Freud digant Henry M. Stanley evit envel seksualegezh ar merc’hed en e bennad Bredelfennerezh ha medisinerezh e 1925. El linennoù-se e weler war un dro gerioù ha kultur ar bredelfennerezh e-touez lod eus ar benelourezed, met ivez ur mod da brederiañ dre heñvelder etre sistemoù mestroniañ.
Brudet bras kan an MLF na pa ve, arabat eo ankouaat avat pegen lies e oa ar sonioù benelour bet skrivet ha kanet e-doug an dekvloaziad 1970, hag e Breizh ivez, forzh pegen diaes e ve kavout roudoù eus ar re-se hiziv. Ingalet e oant bet da geñver manifestadegoù, e stumm folennoù-nij, ha gant se n’eus bet miret skouerenn ebet anezho, pe nebeut-tre. Setu da skouer ur ganaouenn eus Brest, savet er bloavezhioù 1970 ha kanet war ton L’Âge d’or, un ton gant Léo Ferré :
