Jean Cloitre - Brennilis

JEAN CLOITRE

Jean Cloitre, deus Brenniliz, a gont deomp penaos 'ra war-dro e wreg a zo chomet klañv. Kont a ra deomp ivez penaos ne gred ket ken er Baradoz, nag en Doue, na mann ebet !

 

Kavit a-zindan stumm komzet ha stumm skrivet an atersadenn :

Testenn e brezhoneg komzet notennet gant Lors Jouin :

Lors : Ha mod-all me 'ma c'hoant goul' ganoc'h eu … pugur amañ 'momp ga' da wreg ahe …a zo ahe just 'kichen ahe eu... te 'pa lar't din la 'ma-hi klañv bremañ zo pell zo ...

Jean : Ya

Lors : Ha me 'ma c'hoant goul' ganoc'h peseurt mod 'pa … te ha hi neun … 'pa … 'pa gwel't la ' gomañse da vé klañv un tamm … peseurt sinoù 'zo bet 'ba 'r gomansamant tout, koa

Jean : Bon bin da gentañ tout mesk un tamm bihan koa, « mélanger les pattes, comme on dit »

Lors : Ya ya

Jean : « Et après »

Lors : Goude neun

Jean : « La cuisine »

Lors : Ar gujenn ya

Jean : 'Wechoù 'vije grilhet

Lors : Ya

Jean : 'Wechoù all 'vije kri …. 'ouie ket ken, koa

Lors : 'Ouie ket nann… med dioustu a-mod-se ?

Jean : O, tamm ha tamm...

Lors : Tamm ha tamm ?

Jean : Med 'benn 'fin 'oa… nann nann ...gou'-se 'oa ket moaien ken … bet 'oa-hi bet operet bremañ 'zo trizek vlâ 'zo petram' pevarzek… m'eus ket soñj « une occlusion »

Lors : Ya

Jean : 'ba Keraes 'oan aet da gerc'het neï d'ar gêr … an devezh 'raog Nedeleg 'oan bet … ar medisin 'na goul't ganin « da b'lec'h 'maout 'hont gati ? » « med, d'ar gêr ! » « d'ar gêr ? petra ' ri deuc'houti ? … »  Pevarzek vlâ ' zo ' baoe !

Lors : A ya

Jean : Hag ema-hi aze atav !

Lors : A ya

Jean : « 'teuï ket 'benn d'or nintra 'ba'r gêr deuc'houti ! … honzh 'renk be' plas't ! »

Lors : Ha 'peus ket bet c'hoant ?

Jean : « bah … et les moyens ? »

Lors : A ya … re …re ... re ger a goust, koa

Jean : Ppppffff...

Lors : Ya … ya ya

Jean : Ha neuhe, ar gêr é ar gêr, hin

Lors : Ya

Jean : Ma 'vije ket … bet ahe … 'oa-hi ket ahe ken !

Lors : Nann

Jean : 'Baoe pell zo …. 'mod-se 'ma !

Lors : Set' te 'ra tout koa … te c'ha d'or komisionoù ...te 'ra ar boued ha tout ?

Jean : Euh, un « aide ménagère » 'm eus eu hin

Lors : A ya 'ta da netaad an ti un tamm... kempenn an traoù ?

Jean : Ya, hag ober un tamm bihan ar guzenn 'wechoù.

Lors : A ya, o'r 'ra eu

Jean : Hag 'n « infirmière » teier gwech bemdé.

Lors : Teier gwech bemdé ya

Jean : Sevel neï deus ar mintin, chañch neï da greisté ha kousk' neï deuc'h' an abardaï'

Lors : A ya

Jean : « Voilà » … med 'baoe pell zo ane'e ket den ebet ken, hin

Lors : A nann, memes te ?

Jean : Me n'ouzon de-geñ ane'e 'c'haon … 'wechoù 'c'houlon gati piou 'oan, 'oar ket !

Lors : Nann ?

Jean : Pugur é dabituet deuc'houin (diouzhin/deusoudon) ahe 'oar piou é, med n'é ket gouest da esplik' koa… med 'mod-all d'he vaotr ane'e ket 'baoe pell zo, nag ar verc'h-kaër… den ebet… na c'hoarezed 'neus 'teu da wel' neï… ane'e ket nê mod ebet, hin

Lors : Nann

Jean : O nann nann « y'a plus rien là-dedans »

Lors : Mann 'bet koa

Jean : « Mais autrement, la bonne santé »

Lors : Ya ya derc'h' a ra papred koa

Jean : « ah oui », debr' mad

Lors : Debr' mad eu … bemdé … an traoù 'ya mad 'mod-all koa ?

Jean : Ya

Lors : Bon

Jean : Med ahe 'neus nintra « c'est comme ça »

Lors : Ha te … te a zelc'h an taol koa

Jean : Graet 'm eus …. kaoud 'rae din mi'e ket gallet o'r med bremañ 'vouj ket ken med be' é bet hag a rae … ahe 'oa dao be' … ahe 'pa ket droad da vankad … ahe renkez bez un' bennak atao, « elle taillait ! »

Lors : A ya mond a rae roud ?

Jean : A ya !

Lors : Pell ?

Jean : Pell, n'ae ket pugur vi'e ket lesket d'hont … ouie ket da b'lec'h hin !

Lors : A nann

Jean : Klask 'c'haon amañ, ma vi'en ket ahe … « p'lec'h 'maon ? »

Lors : A ya … se 'lare ?

Jean : Ya

Lors : A ya

Jean : A ya neuhe 'oa dao din kaoud ma montr pe 'c'h aen d'ar park hin... pugur div eur vi'e an « aide ménagère », med 'benn div eur, 'benn neuhe renken be' ahe, hin !

Lors : A ya, 'mod-all...

Jean : O, « oh c'est dur hein »

Lors : ' michañs é start ya … ya ya ha mod-all 'ma c'hoant goul' ganoc'h de-geon 'c'h et …'michañs pe oas bihan oas kas't d'an aver'n

Jean : A ya, bep sul

Lors : Bep sul ya

Jean : Ma zad 'oa devot, hin

Lors : Ya, ha me ma c'hoant goul' ganez-te de-geon out ken devot

Jean : O n'on ket

Lors : N'out ket

Jean : Nann … 'm eus ket 'gred deus an dra-he

Lors : Ankoue'et peus da bedennoù

Jean : O m'eus ket 'ha ! … med 'n'om jervichan ket deuc'houte !

Lors : Nann, jamez ?

Jean : Nann nann, 'vidon n'eus nintra war-lerc'h …matrese 'zo med 'vidon-me n'eus ket, « voilà »

Lors : Set' tout ' pezh peus …

Jean : Pa, pa out maro n'eus diferz 'bet 'tre ul loen ha te hin … ur c'horf-maro 'zo ur c'horf-maro … med 'ba p'lec'h 'ma « l'âme » 'vel lar't, 'ba pelec'h 'ma henzh ?

Lors : An ene

Jean : Ya , p'lec'h 'ma 'r baradoz ?

Lors : Me n'oun ket

Jean : A nann me n'oun ket eu … ahe 'ma kle'et 'ba 'n tele … pegem' « cinq cent années lumière » deus ur steredenn da zont da bek' an douar

Lors : Ya

Jean : Hag « cinq cent, cinq cent milliards d'années »

Lors : Ya

Jean : Hag ar baradoz zo uheloc'h c'hoazh, set' ar re gentañ n'int ket 'tigouéo c'hoazh « nonbon », ya re aotrou Doue zo, peb rejim, peb relijion n'eus he hain

Lors : Peb...

Jean : Peb relijion n'eus he hain … « voilà »

Lors : Ya med pe oas bihan pe oas kas't d'ar c'hatekiz … te' grede

Jean : Bin ya

Lors : Ha soñj 'peus apeupre pevare 'peus komañset da vez' digredus koa

Jean : O ya tamm ar tamm

Lors : 'Raog mond d'o'r da goñje pe war-lerc'h ?

Jean : O m'eus ket kalz soñj

Lors : Nann

Jean : M'eus ket kalz soñj …. med bremañ n'a ket an dud d'an aver'nn, neus ket beleien ken da roiñ an aver'nn set' a' mod-se !

Lors : N'eus ket un' a basef ur wech beb ar mare ?

Jean : Ppppffff ya med n'ouzes ket pedavar'

Lors : Ha vé ket lar't dit ?

Jean : Eo, war 'r journal vé lak't, med … med med me n'an ket, hin !

Lors : A n'ez ket ?

Jean : O nann nann... da Gouel an Hollsent !

Lors : Da Gouel ?

Jean : Da Gouel an Hollsent !

Lors : A da Gouel an Hollsent 'c'het ?

Jean : Ya, pa vé over'nn

Lors : Pa vé over'nn

Jean : Med 'mod-all, nann.

Lors : Ha 'blam 'beta just 'wac'h da zevezh Gouel an Hollsent ?

Jean : Bin me n'ouzon ket … gwel' ar re varo … bon

Lors : Da wel't ar re ;all un tamm ?

Jean : Mont d'ar vered

Lors : Mont d'ar vered ya ya, ha 'mod-all pe vé un interamant ma ane'ez an den...

Jean : A ya ya ya

Lors : Te 'c'ha eu

Jean : A ya ya

Lors : Bewech ?

Jean : Pa gallan mond, ya

Lors : Ya,'wechoù 'vec'h tapet 'ba 'r feurm, petram'...

Jean : Ya, petram' vé un dra bennaked all, med un bennaked 'c'ha deus an interamant deus re ar c'harter koa, hin

Lors : Ya ya

Jean : Re ar barrez

Lors : Set' bez vé tud amañ 'ba 'n interamañchoù koa

Jean : O ya be' 'vé ya

Lors : Be' 'vé kalz

Jean : O ya an dra-he, an dra-he zo chomet koa

Lors : Ya

Jean : Med 'benn …. ar jenerasion din c'ha un tamm d'ar vered c'hoazh med ar re war-lerc'h n'int (eont) ket ken … ar re war-lerc'h goude-ze n'aint ket ken mod ebet... d'o'r petra mont d'o'r beioù … den ebet 'c'h eï da wel't 'ba p'lec'h 'maint

Lors : Bin bremañ vé devet an dud koa

Jean : Ya

Lors : Sé 'zo kaoz matrehe

Jean : Ya me zo 'soñj … me 'zo soñj la 'vin kas't … 'c'h in ket ma-eun

Lors : A ha ha ha ha me eu … 'vel ar re all eu

Jean : A yao yao, med prevenet m'eus

Lors : A ya

Jean : Kemeret 'm eus ma c'hached 'ba 'r vered

Lors : A ya prevenet 'peus dija … me c'heï amañ

Jean : Ya … ma zamm bouest vihan ahe

Lors : Bin ya ludu

Jean : Ludou… ma c'ho ma hain me n'oun hain piou c'ho hin

Lors : A … lar't 'peus d'ho d'ho merc'hed koa

Jean : A ya ya goud a ouzont hin

Lors : A ya ya

Jean : Hi … bon 'na ket … 'na ket skrivet la nije graet med oa-hi « d'accord » eu med bremañ « bon, ça fait pareil quoi »

Lors : Memes mod 'vo graet

Jean : Bin ya

Lors : Ya


Testenn e brezhoneg skrivet adlennet gant Francis Favereau :

Lors : Hag ar mod-all me am boa c'hoant goulenn ivez … peogwir amañ emaomp gant da wreg aze … a zo aze just e-kichen aze ivez … te az poa laret din emañ-hi klañv bremañ zo pell zo …

Jean : Ya

Lors : Ha me am boa c'hoant goulenn ganeoc'h … peeurt ho poa … te ha hi neuze … ho poa ... ho poa gwelet a gomañse da vezañ klañv un tamm … peseurt sinoù a zo bet e-barzh ar gomansamant tout, koa

Jean : « Bon eh bien » da gentañ tout meskañ un tamm bihan koa, « mélanger les pattes , comme on dit »

Lors : Ya ya

Jean : « Et après »

Lors : Goude neuze

Jean : « La cuisine »

Lors : Ar guzenn ya

Jean : A-wechoù e vije grilhet

Lors : Ya

Jean : A-wechoù e vije kriz… ne ouie ket ken koa !

Lors : Ne ouie ket nann… mes diouzhtu a' mod-se ?

Jean : O, tamm ha tamm...

Lors : Tamm ha tamm ?

Jean : Mes a-benn ar fin e oa… nann nann … goude-se ne oa ket moaien ken… bezañ e oa-hi operet bremañ a zo trizek vloaz zo peotramant pevarzek … n'am eus ket soñj... « une occlusion »

Lors : Ya

Jean : E-barzh Keraez e oan aet da gerc'hat anezhi d'ar gêr … an devezh araok Nedeleg e oan bet … ar medisin en doa goulennet ganin, « da belec'h emaout o vont ganti ? » « mes d'ar gêr ! » « … d'ar gêr … petra a reoc'h diouti ? » Pevarzek vloaz zo abaoe !

Lors : A ya

Jean : Hag ema-hi aze atav !

Lors : A ya

Jean : « Ne zeui ket a-benn d'ober netra e-barzh ar gêr diouti ...Honnezh a renk bezañ plaset ! »

Lors : Ha n'az peus ket bet c'hoant

Jean : « Bah … et les moyens ? »

Lors : A ya re … re … re ger a goust koa !

Jean : PPPPffffff

Lors : Ya … ya ya

Jean : Hag ar gêr eo ar gêr, hein

Lors : Ya

Jean : Ma ne vije ket … bet aze … ne oa-hi ket aze ken

Lors : Nann

Jean : Abaoe pell zo … ar mod-se emañ !

Lors : Setu te a ra tout koa … te ez a d'ober komisionoù … te a ra ar boued ha tout ?

Jean : « euh », un « aide ménagère » am eus ivez « hein »

Lors : A ya … a teu da netaat an ti un tamm … kempenn an traoù ?

Jean : Ya hag ober un tamm bihan ar guzenn a-wechoù

Lors : A ya ober a ra ivez

Jean : Hag an « infirmière » teir gwech bemdez

Lors : Teir gwech bemdez, ya

Jean : Sevel anezhi diouzh ar mintin … chañch anezhi da greisteiz … ha kousk' anezhi diouzh an abardaez

Lors : A ya

Jean : « Voilà », mes abaoe pell a zo ne anavez ket den bet ken « hein »

Lors : A nann … memes te

Jean : Me n'ouzon ket hag-eñ ez anavez ac'hanon … a-wechoù e c'houlennan piv e oan … ne oar ket !

Lors : Nann

Jean : Peogwir eo dabituet diouzhin ... aze e oar piv eo, mes n'eo ket gouest da esplikañ, koa … mes a' mod-all d'he v\faotr ne anavez ket abaoe pell a zo nag ar verc'h kaer… den ebet …en doa … c'hoarezed he deus a teu da welet anezhi … n'anavez ket anezho mod ebet « hein »

Lors : Nann

Jean : O nann nann « y'a plus rien là-dedans »

Lors : Mann ebet koa

Jean : « Mais autrement, la bonne santé »

Lors : Ya ya derc'hel a ra bepred koa

Jean : « Ah oui » ha 'zebr mat ivez …

Lors : A zebr mat ivez … bemdez … an traoù 'h a mat a' mod-all koa

Jean : Ya

Lors : Bon

Jean : Mes aze n'en deus netra, « c'est comme ça »

Lors : Ha te... te a zalc'h an taol ?

Jean : Graet am eus … kaoud a rae din n'am bije ket gallet ober mes bremañ ne vouja ket ken mes … bezañ eo bet hag a rae … aze e oa dav bezañ … aze n'az poa ket droad da vankout … aze renkez bezañ unan bennak atav : « elle taillait »

Lors : A ya, mont a rae roud ?

Jean : A ya !

Lors : Pell ?

Jean : Pell ne yae ket, peogwir ne veze ket laosket da vont… ne ouie ket da belec'h « hein »

Lors : A nann

Jean : O klask ac'hanon amañ … ma ne vijen ket aze … « e-pelec'h emaon ? »

Lors : A ya ... se a lare ?

Jean : Ya

Lors : A ya

Jean : A ya neuze e oa dav din kaout ma montr pa yaen d'ar park, « hein », peogwir diveur e vize an « aide ménagère » … mes a-benn div eur … a-benn neuze e ranken bezañ aze « hein »

Lors : A ya … a' mod-all...

Jean : O « oh c'est dur hein »

Lors : Emichañs eo start ya … ya ya ha … a' mod-all am boa c'hoant goulenn ganeoc'h hag-eñ oac'h aet … emichañs pa oas bihan e oas kaset d'an oferenn ?

Jean : A ya, bep sul !

Lors : Bep sul ya ?

Jean : Ma zad a oa devot « hein »

Lors : Ya, ha me am boa c'hoant goulenn ganez-te hag-eñ ez out ken devot ?

Jean : O n'on ket !

Lors : N'out ket ?

Jean : Nann … n'am eus ket a gred diouzh an dra-se !

Lors : Ankouaet 'peus da bedennoù ?

Jean : O n'am eus ket moarvat … mes n'en em servijan ket diouto !

Lors : Nann, james ?

Jean : Nann nann … evidon n'en deus netra war-lerc'h … marteze zo, mes evidon-me n'eus ket, « voilà ! »

Lors : Setu toud ar pezh az peus …

Jean : Pa … pa'z out marv n'eus diferañs ebet etre ul loen ha te … ur c'horf-marv a zo ur c'horf-marv... mes e-barzh pelec'h emañ « l'âme » evel a larit, e-barzh pelec'h emañ hennezh ?

Lors : An ene ?

Jean : Ya, e pelec'h ema ar baradoz ?

Lors : Me n'ouzon ket !

Jean : A nann me n'ouzon ket ivez … aze am boa klevet e-barzh an tele … pegement « cinq cent années lumière » diouz ur steredenn da zont da v\beteg an douar

Lors : Ya

Jean : Hag « cinq cent, cinq cent milliards d'années »

Lors : Ya

Jean : Hag ar baradoz a zo uheloc'h c'hoazh, setu ar re gentañ n'int ket 'tigouezhout c'hoazh, « non, bon », ya re a aotrou Doue zo, pep rejim… pep relijion en deus he hini !

Lors : Pep …

Jean : Pep relijion en deus he hini, « voilà »

Lors : Ya mes pa oas bihan pa oas kaset d'ar c'hatekiz … te a grede ?

Jean : Bin ya

Lors : Ha soñj az peus apeupre pevare az peus komañset da vezañ digredus, koa

Jean : O ya, tamm ha tamm

Lors : Araok mont d'ober da goñje, pe war-lerc'h ?

Jean : O n'am eus ket kalz soñj...

Lors : Nann

Jean : N'am eus ket kalz soñj … mes bremañ ne ya ket an dud d'an oferenn … n'eus ket beleien ken da reiñ an oferenn… setu a' mod-se !

Lors : N'eus ket unan a basev ur wech bep ar mare ?

Jean : Ppppffffff... Ya mes n'ouzes ket pevare.

Lors : Ha ne vez ket laret dit ?

Jean : Eo, war ar journal a vez laket mes … mes mes me ne yan ket « hein »

Lors : A n'ez ket ?

Jean : O nann nann da Gouel an Hollsent

Lors : Da gouel ?

Jean : Da gouel an Hollsent !

Lors : A da Gouel an Hollsent ez it ?

Jean : Ya, pa vez oferenn.

Lors : Pa vez oferenn ?

Jean : Mes a' mod-all, nann.

Lors : Hag abalamour da betra just a-walc'h da zevezh Gouel an Hollsent ?

Jean : Bin me n'ouzon ket … gouel ar re varv … bon

Lors : Da welet ar re all un tamm ?

Jean : Mont d'ar vered

Lors : Mont d'ar vered ya … ya hag a' mod-all pa vez un interamant pa anavezez an den ?

Jean : A ya ya ya

Lors : Te a ya ivez...

Jean : A ya ya

Lors : Bewech ?

Jean : Pa gallan mond, ya

Lors : Ya, a-wechoù e vec'h tapet e-barzh ar feurm peotramant …

Jean : Ya, peotramant a vez un bennaket all, mes unan bennaket a ya diouzh an interamant diouzh re ar c'harter koa « hein »

Lors : Ya ya

Jean : Re ar barrez !

Lors : Setu bezañ a vez tud amañ e-barzh an interamanchoù, koa

Jean : O ya bezañ a vez ya

Lors : Bezañ a vez kalz ?

Jean : O ya an dra-se … an dra-se zo chomet, koa

Lors : Ya

Jean : Mes a-benn … ar jenerasion din ah a un tamm d'ar vered c'hoazh mes ar re war-lerc'h ne'eont ket ken … ar re war-lerc'h goude-se ne'z aint ket ken mod ebet … d'ober petra mont d'ober bezioù … den ebet ne'z aio da welet e-barzh pelec'h emaint !

Lors : Bin bremañ e vez devet an dud, koa

Jean : Ya

Lors : Se a zo kaoz, marteze

Jean : Ya me zo o soñjal … me zo o soñjal e vin kaset … n'ez in ket ma-unan

Lors : A ha ha ha ha, me ivez … evel ar re all ivez !

Jean : A eo, eo, mes prevenet am eus

Lors : A ya

Jean : Kemeret am eus ma c'hached e-barzh ar vered !

Lors : A ya, prevenet az peus dija … « me ah aio amañ ! »

Jean : Ya … ma zamm boest vihan aze !

Lors : Bin ya, ludu

Jean : Ludu … ma vo ma hini me n'ouzon hini piv a vo « hein »

Lors : A …. laret ho peus d'ho … d'ho merc'hed, koa

Jean : A ya ya gouzoud a ouzont, « hein »

Lors : A ya ya

Jean : Hi … bon n'he doa ket … n'he doa ket skrivet he dije graet mes a oa-hi « d'accord » ivez mes bremañ « bon, ça fait pareil, quoi ! »

Lors : Memes mod a vo graet ?

Jean : Bin ya.

Lors : Ya

Komzoù Brezhoneg

Komzoù brezhoneg est une série de vidéos tournées par Lors Jouin pour recueillir, auprès de bretonnants natifs, un échantillon des parlers et des accents qui font la diversité de la langue bretonne.

Partenaire

Skol Vreizh