Mammennoù o tont eus skridoù frank dreist-holl
Ar pezh a ouzomp a zo tennet dreist-holl diwar danevelloù bloazdanevelloù frank, re Fontenelle, re Sant Bertin ha re Akitania. Bez e c’heller lakaat ouzhpenn kronikennoù Akitania ha Reginon de Prüm a zo titouret mat diwar-benn an aferioù breizhat met kavout a reer enno un toullad fazioù o tennañ da urzh an amzer. Menegomp ivez diellevr Redon ha kurioù sent Redon.
Un degouezh eus ar c’hentañ evit Karl Voal
Ur souezhadenn dispar e voe marv Nevenoe d’ar 7 a viz Meurzh 851 evit Karl Voal, hervez bloazdanevelloù Angoulême. Marvet e oa unan eus gwashañ enebourien ar roue yaouank. Roue Francia Occidentalis a gavas neuze an digarez da adlakaat e veli war Vreizh. En em renkañ a reas gant e zaou vreur Lothaire ha Loeiz e miz Mae e Meersen, ac’hane ez eas Karl da Angers e miz Gouere. Moarvat eo e traoñienn al Loir e-kichen Lezigne e voe savet an arme servij. Domanioù ar fisk niverus perc'hennet gant ar roue en Anjev a zo korvoet evit prientiñ ha magañ arme ar Franked. Marteze ivez ne felle ket dezhañ mont pell eus ar Maine el lec’h ma oa sur da gaout skoazell.
An amzer o c’hoari a-enep Karl Voal
Goude bezañ bodet e arme e c’hortozas ar roue frank ur miz hanter a-raok brezeliñ. Ur prantad hir e oa (arvarus peogwir ne bade ket an armeoù servij en tu-hont da 40 devezh) ha n’heller displegañ an dale-se nemet en ur soñjal pegen nec’het e oa Karl Voal. Moarvat e ouie en doa diazezet Erispoe e c’halloud hag e oa savet Lambert, bet kont an Naoned, a-du gantañ. E vreur Loeiz a gasas dezhañ ur bloavezhiad soudarded sakson, met ne zeuas tamm skoazell a vrezel ebet digant e vreur henañ Lothaire, a oa amsklaer e emzalc’h.
Moarvat e kave da gKarl Voal e vefe deuet Erispoe d’en em gannañ en Anjev. Met hemañ, disfizius, a chomas war api e biz uhel Bro-Wened. Ne oa ket amzer da goll ken, ret e oa mont war-zu ar c’hornôg hag e kreiz miz Eost e kemeras an arme hent Angers-Karaez pe un hent all damdost, rak an hent a ya eus al Liger da Naoned a oa re arvarus abalamour d’an emglev etre Erispoe ha Lambert. En em gavout a reas arme Karl Voal dirak ar soudarded breizhat diazezet e-kichen Felgerieg-Veur. Erispoe en doa bet amzer e-leizh da brientiñ an emgann. Lañs a oa warnañ.
Marc’hegerien vreizhat taer
Krouidigezh rouantelezh Vreizh
Un trec’h a-bouez e voe daoust m’o dije gellet ar Franked klask kaout un dro-vrezel all. Met Karl Voal a ranke klozañ kudenn Vreizh ar buanañ ma c’helle dre ma oa kemeret gant aferioù all. En em glevout a reas neuze gant penn meur Breizh. En eskemm d’un engouestl gwazek e voe anavezet Erispoe da vestr regnum Breizh. Roet e voe dezhañ kontelezhioù Roazhon ha Naoned ha gwikaria Raez. Da lavarout eo ez asante Erispoe doujañ d’an urzh politikel karolingat e stern ur rouantelezh isurzhiet. Kalz gwelloc’h e oa eget missaticum Nevenoe met ne oa ket un dizalc'hiezh penn da benn. Rankout a reas Erispoe lakaat lezennoù karolingat da dalvezout en e rouantelezh, hini ar relijion da gentañ penn. Un toullad bloavezhioù goude eo dre zimeziñ e voe startaet al liammoù etre ar roue frank ha hini Breizh.
Troet gant Kuzul ar Brezhoneg
