Deroù greanterezh ar feilhañs e Kemper

Aozer : Bernard Verlingue / C’hwevrer 2017
Ijinet en Itali (e kêr Faenza) ha degaset eus Prouvenso da Gemper eo bet renet greanterezh ar pri-gwer en Ti Meur gant un den deuet eus tro Nevers hag unan all eus Rouen. Ur broduenn dibar e oa honnezh, savet diwar meskaj an doareoù hag an teknikoù a veze graet gante en daou lec’h meur-se eus ar feilhañserezh e Bro-Frañs.

An Ti Meur

War a seblant e vefe deuet Jean-Baptiste Bousquet, mestr kornpriour eus Sant-Zakarias, er Var, da Gemper e miz Kerzu 1699 diwar ur bedadenn digant leanezed Benead prioldi Lokmaria. Lec’hiet-kaer e oa kêr Gemper. Pri ha koad forzh pegement a gaved eno. Aezetaet e oa ar c’henwerzh gant ar porzh war ar stêr-Oded. Peadra oa eta da vroudañ Pierre Bousquet, mab Jean-Baptiste, da guitaat Marsilha e lec’h e oa deuet da vezañ mestr-feilhañsour e fin ar bloavezh 1699, da zont da gaout e dad.

Staliañ e atalier ha sevel ur forn a reas hennezh d’an 12 a viz Gouere 1708, nebeut amzer a-raok marv e dad. Ur wir labouradeg an hini a voe savet gantañ tamm-ha-tamm adal neuze.

E 1731 e timezas Marie-Jeanne Bousquet da b/Pierre Bellevaux, bet ganet e Druy e-tal kichen Nevers, a oa deuet eus Rouen e lec’h ma laboure e 1722 gant e eontr Edme Serrurier. Adal neuze e labouras hennezh gant e dad-kaer betek e varv e 1743.

A-raok mervel e miz Gwengolo 1749 timezas Pierre Bousquet e verc’h vihan da b/Pierre-Clément Caussy, feilhañsour anezhañ, deuet eus Rouen da Gemper e 1747. Diwar ar skiant bet prenet gantañ e roas hennezh ul lañs nevez d’ar stal.

D’ar c’houlz-se e oa labouradeg Kemper an hini nemeti e Breizh. Fred a gave eus Menez Mikael-ar-Mor da Vourdel hag alese betek inizi Amerika, dre Gompagnuniezh an Indez a oa staliet en Oriant hag e Porzh-Loeiz.

D’ar 14 a viz Gwengolo 1771 e timezas Antoine de la Hubaudière, bes-ijinour ar Pontoù hag an Hentoù e Breizh da Vari-Elizabeth Caussy. Hag ar gwazh yaouank, c’hoant gantañ da gas ar stal war hentoù nevez, da gregiñ e-barzh.

 E 1779 e lakaas sevel peder forn gres evit poazhañ listri, endalc’hoù a bep seurt, korzennoù-dizourañ ha teol kanto. A-drugarez d’e renk er gevredigezh e voe digoret frank dorojoù zo dezhañ ha dre-se e tapas kaout marc’hadoù bras digant ar roue ha dont da vezañ pourchaser nemetañ feilhañs, gres ha priaj arsanailh Brest, ospitalioù an armeoù ha paramant ar morlu. Perc’henn e chomas an tiegezh de la Hubaudière war ar stal betek 1914, pa voe prenet honnezh gant Jules Verlingue.

Pipes en terre, première production de Quimper à partir de 1699 - Collection Musée de la Faïence Quimper, cliché Gilles Kervella
Fontaine à décor rouennais, époque Caussy, à partir de 1747 - Collection Musée de la Faïence Quimper, cliché Gilles Kervella

Jardinière en grès au sel, époque de La Hubaudière, dernier quart du XVIIIe siècle. Collection Musée de la Faïence Quimper. Cliché Gilles Kervella
Pique-fleur au décor dans le goût nivernais, fin XVIIIe-début XIXe siècle Collection Musée de la Faïence Quimper cliché Gilles Kervella

Al labouradeg Elouri

E 1732 e oa bet ganet François Elouri, micherour e ti Bousquet hag e ti Caussy goude-se. O chom e karter Lokmaria e oa. Eno e savas ur forn vihan da boazhañ priaj. Sikouret e veze gant e vab henañ Gwilhom a oa war e bemzek vloaz. E 1777 e prenas François Elouri hag e wreg un ti damdost d’o hini a veze implijet an traoñ anezhañ da stal goñvers. Kornioù-butun ha priaj rous, gres moarvat, a veze kavet eno. E 1779, pa varvas François Elouri e oa tri zour d’e labouradeg, skeudenn gentañ eil stal feilhañserezh Kemper, 28 micherour o labourat enni, ul livour en o zouez e 1808.

E 1843 e voe prenet stal e eontr gant Gwilhom Porquier a roas e anv dezhi.

Pa stagas e anv ouzh hini an arzour Alfred Beau e miz C’hwevrer 1875 e tapas al labouradeg an anv Porquier-Beau betek he devezh diwezhañ e 1903. Oberennoù arz da vat an hini a voe fardet enni.

Écuelle en terre cuite décorée aux engobes Collection Musée de la Faïence Quimper, cliché Gilles Kervella
Assiette de la série botanique, création d’Alfred Beau pour la manufacture Porquier-Beau, circa 1875 - Collection Musée de la Faïence Quimper, cliché Gilles Kervella

Ar poderezh Dumaine

Bouteille en grès au sel. Collection Musée de la Faïence Quimper, cliché Gilles Kervella

Ganet e oa bet Guillaume Dumaine e Ger (Normandi) e 1751 en ur hir a lignez podourien hag a gustume fardañ gres-holen. Etre 1775 ha 1780 e labouras hennezh e ti de la Hubaudière kent mont da sevel ul labouradeg priaj ha feilhañs e Kemperle. Eno e timezas d’ur plac’h eus Kemper e 1783, ha da Gemper e tistroas e 1790 goude bezañ graet freuz-stal.

Neuze e c’hoantaas fardañ picheroù gres giz Bourdel. Yalc’hadoù a voe roet dezhañ gant kuzul-ren an departamant gant ma tremenje hep produiñ mann ebet all.

Pa varvas Guillaume Dumaine e 1843 e voe prenet ar stal gant Tanquerey. Bet stummet gant e eontr e teuas Jules Henriot da vezañ perc’henn warni e 1891. Kemer a reas Camille Moreau, bet deskard Alfred Beau, asambles gantañ ha bec’h d’ar produiñ feilhañs. E 1913 e voe prenet foñsad ar stal Porquier gant al labouradeg. E 1968, p’en em gavas ar stal feilhañserezh Henriot en arvar e voe adprenet gant he c’hevezour HB.

 

 

Troet gant Jean-Dominique Robin

MENEGIÑ AR PENNAD

Aozer : Bernard Verlingue, « Deroù greanterezh ar feilhañs e Kemper », Bécédia [en ligne], ISSN 2968-2576, mis en ligne le 1/02/2017.

Permalien: http://bcd.bzh/becedia/br/derou-greanterezh-ar-feilhans-e-kemper

Levrlennadur

  • Quimper, trois siècles de faïences, Éditions Ouest-France/Ville de Quimper, 1990.
  • Bernard Verlingue/Edith Mannoni, Les Faïences de Quimper, Massin Éditeur, 1990.
  • Bernard Verlingue/André Lecossois, Faïences de Quimper, Uhel Izel Éditions, 1992.
  • Bernard Jules Verlingue (dir.), Mes plus beaux Quimper, Association des Amis du Musée de la faïence, 1999.
  • Aude Guihéneuc, Bernard Jules Verlingue, Marc-Antoine Ruzette, Et Quimper entra dans le monde des artistes, Association des Amis du Musée de la faïence, 2002.
  • Philippe Le Stum, Bernard Jules Verlingue, Encyclopédie de céramiques de Quimper, tome I, Éditions de la Reinette, 2003.
  • Philippe Le Stum, Bernard Jules Verlingue, Encyclopédie de céramiques de Quimper, tome II, Éditions de la Reinette, 2004.
  • Bernard Jules Verlingue, Faïence de Quimper, Coop Breizh, 2004.
  • Philippe Théallet, Bernard Jules Verlingue, Encyclopédie de céramiques de Quimper, tome III, Éditions de la Reinette, 2005.
  • Philippe Théallet, Bernard Jules Verlingue, Encyclopédie de céramiques de Quimper, tome IV, Éditions de la Reinette, 2006.
  • Philippe Théallet, Bernard Jules Verlingue, Encyclopédie de céramiques de Quimper, tome V, Éditions de la Reinette, 2007.

Chomlec’hioù

  • Mirdi ar Feilhañs, 14 straed Jean-Baptiste Bousquet, 29000 Kemper.

 www.musee-faience-quimper.com

Kinniget gant : BCD Sevenadurioù

Dielloù e liamm war Bretania.bzh